Mówiąc najogólniej, Dokumenty Życia Społecznego to wszelkiego rodzaju broszury, ulotki, pocztówki, gazetki i inne drobne dokumenty stanowiące dopełnienie innych rodzajów zbiorów i często naświetlające życie miasta w kontekście historycznym. Przykładem może tu być kolekcja pocztówek prezentujących Zabytkową Kopalnię Węgla Kamiennego „Guido” w latach 80. i dziś. Ich zasięg chronologiczny jest nieograniczony.
W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Zabrzu gromadzimy Dokumenty Życia Społecznego dotyczące naszego miasta. Za formalny rok powstania tego działu należy przyjąć 2003. Choć wcześniej zbierano pojedyncze gazetki czy wycinki prasowe, to właśnie wtedy zyskały one rangę odrębnych zbiorów. Na podstawie źródłowych publikacji fachowych zostało wówczas opracowane zarządzenie nr 10/2003 Dyrektora MBP w Zabrzu (zaktualizowane zarządzeniem nr 23/2010 z dn. 30.12.2010 r. i 20/2016 z dn. 19.12.2016), które szczegółowo określiło wytyczne ich formalnego i rzeczowego opracowania. Możemy tam znaleźć wzór karty akcesji, kart katalogowych, wytyczne wyceny darów, schemat układu oparty na klasyfikacji regionalnej, a także regulamin korzystania przez czytelników. Podano również zasady przechowywania. Składuje się je mianowicie w specjalnych teczkach introligatorskich z opisanymi grzbietami, a pomocniczo używa się kopert, fascykuł itp. za podstawę układu przyjmując oczywiście także klasyfikację regionalną.
Ze względów lokalowych i możliwości składowania skupiamy się głównie na Dokumentach Życia Społecznego dotyczących kultury, co nie znaczy, że pozostałe są automatycznie odrzucane. Na nie również zwracamy uwagę, a nie włączamy tylko w wyjątkowych wypadkach.
Przykładowo posiadamy w zbiorach wszelkiego rodzaju broszury, ulotki, pocztówki, gazetki (parafialne, szkolne itd.), kalendarze, materiały multimedialne, medal, talię do gry w skata, grę planszową, podkładki pod mysz komputerową itp. Całość zbiorów traktujemy jako doskonałe uzupełnienie pozostałych grup dokumentów, głównie zwartych i ciągłych. Od początku tworzenia zamieszcza się także ich opisy w Bibliografii miasta Zabrza.
Gromadzone u nas Dokumenty Życia Społecznego wykorzystaliśmy m.in. do:
- Zaspakajania kwerend czytelniczych osób prywatnych i instytucji, m. in o Janoschu, turystyce
przemysłowej.
2. Opracowywania tematycznych, okazjonalnych informatorów, np. o śląskiej gwarze, Wojciechu
Korfantym itp.
3. Opracowania bibliografii o zabrzańskim pisarzu Janoschu.
4. Przygotowania prezentacji multimedialnych towarzyszących m.in. prelekcjom o naszych
zbiorach podczas konferencji tematycznych:
-) Regionalia i regionalizm w MBP w Zabrzu – cz.1
-) Regionalia i regionalizm w MBP w Zabrzu – cz. 2
-) Janosch (Horst Eckert) – opracowana z okazji lokalnego roku pisarza
-) Twórczość Stanisława Bieniasza
-) Szlak Zabytków Techniki – odcinek zabrzański
-) Przejawy działalności regionalnej instytucji zabrzańskich o charakterze kulturalno- oświatowym
w zbiorach regionalnych MBP w Zabrzu
-) Literatura piękna Śląska i po Śląsku – tematyka i pisarze w zbiorach MBP w Zabrzu.
-) Obraz sportu i turystyki Zabrza w zbiorach MBP w Zabrzu
Zbiory prezentujemy także na okazjonalnych wystawach, m.in. zorganizowanej w Czytelni Ogólnej biblioteki w czasie imprezy „Noc Bibliotek” czy podczas konferencji o zabrzańskim harcerstwie i innej „Nauczyciele miastu Zabrze, Zabrze nauczycielom”.
Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że rozwój zbiorów o tematyce lokalnej w zabrzańskiej bibliotece zarówno książek, czasopism, jak i, a może przede wszystkim, Dokumentów Życia Społecznego zależy od chęci współpracy wszystkich środowisk. Należy bowiem zaznaczyć, że z zasady są to materiały, które nie wchodzą do powszechnego obiegu i tylko dzięki dobrej woli osób, które je tworzą, i instytucji, które je wydają, mogą one zagościć w naszych zbiorach i służyć szerszemu ogółowi, stając się jednocześnie doskonałą promocją miasta.
